Je hebt tegenwoordig een stuk meer digitale voetafdruk dan je denkt. Zelfs als je alleen wat rondneust op sociale media of zo nu en dan iets bestelt via een webshop, laat je sporen achter. En nee, je hoeft geen kluizenaarsleven te leiden om je privacy te beschermen. Met een slimme aanpak kom je al een heel eind.
Maar waar begin je? Want je hoort van alles: van wachtwoordkluizen tot VPN’s, en dan heb je nog die hele rits cookies die op elke site je aandacht opeisen. Tijd dus om wat orde te scheppen in de chaos.
Wegblijven van onnodige risico’s
Voordat je meteen allerlei dure software gaat installeren, kijk eerst eens naar je eigen gedrag. Want eerlijk is eerlijk: de grootste lekken beginnen vaak bij mensen zelf. Je gebruikt een oud wachtwoord op vijf verschillende sites? Of je deelt je geboortedatum nog steeds in je openbare profiel?
Die dingen lijken klein, maar zijn goud waard voor wie jou kwaad wil berokkenen – vooral in combinatie met elkaar. Zo kan één gelekt wachtwoord al leiden tot toegang tot je hele digitale leven. En dan ben je niet alleen je Netflix kwijt.
KYC? Niet altijd even snugger
Misschien heb je de term KYC al voorbij zien komen. Know Your Customer. Banken, exchanges en andere platforms willen weten wie je bent. Snap je ergens ook wel, vanwege regelgeving en witwasbestrijding. Maar het betekent ook dat je foto’s van je paspoort, adresgegevens en soms zelfs live selfies moet aanleveren.
En dat zijn nou precies de gegevens die cybercriminelen maar wat graag in handen krijgen. Er zijn inmiddels meerdere voorbeelden waarbij zulke info is gestolen, gehackt of gelekt. Dat is niet altijd nalatigheid, soms zijn de systemen gewoon niet goed genoeg beschermd.
Dus als je online ergens een dienst wilt gebruiken en je wordt meteen gevraagd om je hele doopceel te lichten, stel jezelf dan één simpele vraag: is het écht nodig? In veel gevallen zijn er alternatieven waarbij je zonder KYC kunt registreren en toch prima gebruik kunt maken van de dienst.
Denk bijvoorbeeld aan bepaalde crypto wallets of privacygerichte platforms. Minder gegevens delen = minder risico. Die moeten heus niet obscuur of onbetrouwbaar zijn.
Frederik de Koning van Card Player toont aan dat je bijvoorbeeld zonder problemen veilig kan gokken bij No-KYC casino’s – mits je onderzoek doet naar betrouwbare platforms. (Bron: https://www.cardplayer.com/nl/casinos/no-kyc-casino)
Maak het ze moeilijk, niet makkelijk
Je hoeft echt geen hacker te zijn om je online beter te beschermen. Met een paar simpele stappen leg je al een flinke drempel op voor wie probeert mee te gluren.
- Gebruik voor elk account een ander wachtwoord. Geen uitzonderingen.
- Schakel tweestapsverificatie in waar het kan.
- Beperk wat je deelt op sociale media. Vooral openbare info is een goudmijn voor criminelen.
- Installeer updates direct. Die zijn er niet voor niets.
- Gebruik een betrouwbare wachtwoordmanager, eentje die lokaal versleutelt.
Zodra je deze dingen op orde hebt, ben je al beter beveiligd dan het leeuwendeel van de mensen. En dat scheelt.
Openbare wifi? Doe maar niet
Je zit in een café, je wifi is traag, en daar is dat open netwerk. Verleidelijk? Ja. Slim? Niet bepaald. Openbare netwerken zijn vaak onbeveiligd, en dat betekent dat jouw dataverkeer letterlijk mee te lezen is. Je denkt misschien: “Ach, ik check alleen even m’n mail.” Maar dat is al genoeg.
Met de juiste tools kan een kwaadwillende op dat netwerk meekijken, sessies kapen of wachtwoorden opvangen. Wil je per se verbinden, gebruik dan altijd een VPN. Die versleutelt je verbinding en maakt het stukken lastiger om mee te kijken.
VPN’s: meer dan alleen Netflix foppen
VPN’s zijn de laatste jaren enorm populair geworden. Niet alleen om buitenlandse series te kijken, maar ook voor privacy. Door je IP-adres te verbergen en je verkeer te versleutelen, zorg je ervoor dat niet iedereen kan zien wat je online uitspookt.
Let wel op: niet alle VPN-aanbieders zijn gelijk. Sommige loggen alsnog je gedrag, anderen verkopen je data door. Kies dus een dienst met een goede reputatie, die niet onder jurisdictie valt van landen met een bedenkelijke staat van dienst op gebied van privacy.
Tracking? Zet het uit
Bijna elke site volgt je tegenwoordig. Niet alleen met cookies, maar ook met pixeltrackers, fingerprinting en andere slinkse methodes. Het doel? Jou volgen over het hele internet, zodat je zo gericht mogelijk advertenties voorgeschoteld krijgt. Handig voor jou als affiliate marketeer, maar niet zo leuk in je privéleven!
Wil je dat voorkomen, dan is een goede browserconfiguratie broodnodig. Denk aan extensies als uBlock Origin, Privacy Badger of andere tools die trackers blokkeren. Ook browsers als Brave of Firefox (mits goed ingesteld) kunnen je privacy beschermen.
- Gebruik standaard een privacyvriendelijke browser.
- Zet ‘Do Not Track’ aan in je instellingen.
- Gebruik extensies om scripts en trackers te blokkeren.
- Wis regelmatig je cookies en cache.
- Gebruik privévensters wanneer je gevoelige zaken regelt.
Gegevens delen? Denk eerst even na
Soms lijkt het zo onschuldig. Je doet mee aan een winactie en vult even snel je naam, telefoonnummer en e-mailadres in. Je wil geld lenen en vult een online formulier in. Maar waar komen die gegevens terecht? Vaak verdwijnen ze in marketingdatabases of worden ze verkocht aan derden.
Check dus altijd eerst het doel van een formulier of registratie. Wordt er om info gevraagd die niks te maken heeft met de dienst? Wegwezen. Er zijn inmiddels ook genoeg tools waarmee je tijdelijke e-mailadressen kunt aanmaken, handig voor registraties waarbij je niet je hoofdadres wilt inzetten.
Je smartphone is een lek vat
Je mobiel weet meer over jou dan je lief is. Locaties, gesprekken, apps, notities, foto’s… noem maar op. En hoewel Android en iOS steeds beter worden qua privacyopties, hangt veel nog steeds af van wat jij toestaat.
Check eens in de instellingen welke apps toegang hebben tot je microfoon, camera of bestanden. Je schrikt je soms kapot. Veel apps vragen om rechten die ze helemaal niet nodig hebben. En je hebt waarschijnlijk ooit gedacht: “Wat maakt het uit.” Nou, best veel dus.
Let op phishing, ook als je denkt dat je slim bent
Phishing is allang geen knullig Engels meer met een Nigeriaanse prins. Tegenwoordig zijn de e-mails strak, overtuigend en nauwelijks van echt te onderscheiden. Soms lijken ze van je bank, soms van een koeriersdienst of zelfs van een collega. Het blijft een van de meest voorkomende vormen van cybercrime in ons land.
Trap er niet in. Check altijd de afzender, klik niet zomaar op links, en vul nooit je gegevens in zonder 100% zekerheid. Twijfel je? Bel dan het bedrijf of ga handmatig naar hun website. Geen haast, wel zekerheid.